Istorija
Na osnovu arheoloških nalaza i pisanih dokumenata dokazano je da su na ovim prostorima ljudi živeli neprekidno od praistorije do danas. Prva naselja se podižu u XI veku, a naziv Palanka se pominje 1593. godine. Od XI veka na ovim prostorima živeli su Ugari i Srbi (što potvrđuju slovenski srpski toponimi: Veliki i Mali Gajic, Golubnjak, Rajkovo, Ristićev put, Uroška bara itd).
Podaci su uzeti iz mađarskih izvora, koji istražuju borbe Arpadovaca ili Arpadovića u XI veku, te se mogu smatrati pouzdanim. Krajem XVI veka ove prostore zauzimaju Turci, a Karlovačkim mirom 1699. godine ih definitivno napuštaju. Posle toga ovde se naseljava novo srpsko stanovništvo, te nemačko, slovačko i mađarsko. Do 1916. godine ovde postoje tri naselja: Stara, Nova i Nemačka Palanka.
U XVIII veku se u Palanci počinje razvijati privreda (proizvodnja cigle, prerada duvana, proizvodnja svile i prerada kudelje), u XIX veku razvija se prerada drveta i počinje sa radom parni mlin. Pošta je osnovana 1828. godine, pristanište je izgrađeno 1867, prvo kreditno društvo i telegraf 1869, a sud 1871. godine. Bačka Palanka je prvu štampariju dobila 1881. a prva sijalica je upotrebljena 1886, železnička pruga je izgrađena 1856, da bi telefon počeo sa radom 1904. godine.
Najstariji arheološki nalazi su sileksi (kameno oruđe) koji se mogu datirati u doba mlađeg mezolita, a najbrojniji su nalazi bronzanog doba i kasnog srednjovekovnog perioda. Na sremskoj strani opštine su brojni nalazi iz rimskog doba. Jedno od najvrednijih nalazišta je „Keltski opidium“ (I vek n. e.) — jedno od najbolje očuvanih utvrđenja toga doba, a na području Čelareva pronađeno je rano srednjovekovno naselje i nekropola (od VIII do X veka) — „Menora iz Čelareva“.
U najznačajnije spomenike kulture ubrajaju se barokni dvorac (u kojem se čuva stilski nameštaj iz poslednja tri stoleća) i barokni park porodice Dunđerski iz XIX veka, zatim vodenica i „Sremska kuća“ u selu Neštin. Od sakralnih spomenika najznačajniji su ikonostasi Srpske pravoslavne crkve u Bačkoj Palanci iz 1773, i u selima Despotovu, Silbašu i Neštinu. Crna topola, četiri platana, močvarni čempresi i par belorepih orlova su zaštićeni spomenici prirode.
23. avgusta 1945. godine usvojen je Zakon o agrarnoj reformi i kolonizaciji. Ovim zakonom će 1 647 305 hektara, od toga 668 412 u Vojvodini, biti podeljeno novim vlasnicima. Ubrzo posle usvajanja Zakona, u Vojvodinu stižu kolonisti iz: Bosne i Hercegovine, Banije, Like, Korduna, Crne Gore, Dalmacije, Raške, Srbije, Makedonije, Slovenije i sa Kosova. Za kratko vreme, na nova ognjišta stiglo je oko 250.000 ljudi, i tako kolonizaciju u socijalističkoj Jugoslaviji pretvorilo u najveću seobu naroda u poslednjih 300 godina na Balkanu.
Organizovana kolonizacija je izvršena krajem 1945. i tokom 1946. godine, ali je doseljavanje u ove krajeve trajalo sve do 1948. godine. Kolonisti su se naselili u 114 vojvođanskih mesta, a mnogima od njih su dali nova imena, koji su ih podesćali na rodni kraj i heroje koji su ih četiri ratne godine vodili u borbi za slobodu. Čib je postao Čelarevo, Bukin — Mladenovo, Buljkes — Bački Maglić, Šupljaja — Krajišnik, Parabuć — Ratkovo, Torža — Savino Selo itd.
U Bačku Palanku doseljen je živalj iz: Drvara, Bosanskog Grahova, Bihaća, Cazina, Bosanskog Petrovca; u Mladenovo iz: Bugojna, Glamoča, Prozora, Kupresa, Livna i Bosanske Krupe; u Gajdobru iz: Mostara, Nevesinja, Stoca, Trebinja; u Novu Gajdobru iz: Gacka, LJubinja, Stoca, Trebinja; u Obrovac iz: Jajca, Livna, Travnika, Duvna i Bugojna; u Čelarevo iz Bosanskog Petrovca; u Tovariševo iz: Duvna, Livna, Bosanske Krupe, Bosanskog Grahova i Bijeljine. Ukupno je kolonizirano, zajedno sa Bačkom Palankom, sedam naselja u bačkopalanačkom srezu.
Kolonisti su se teško prilagođavali novim uslovima života, a naročito novom podneblju. Mnogima nije odgovarala klima, žalili su se na vodu, mnogi nisu bili navikli na ovakav način poljskih radova, bila je jaka nostalgija za starim krajem. Starosedeoci i nova vlast, međutim, činili su izuzetne napore da se sve te i druge, teškoće, prebrode. Organizovani su brojni kursevi na kojima su doseljenici sticali znanja iz higijene, iz vođenja domaćinstva, iz poljoprivrede, a odmah su počeli da rade i kursvi za opismenjavanje, jer je bilo dosta nepismenih.
Naseljavanje teritorije bačkopalanačkog sreza počelo je već krajem 1945. godine, i to tokom novembra i decembra, ali je većina kolonista došla u januaru 1946. godine. Na područje sreza Bačka Palanka, doselile su se 2594 porodice sa 15747 žitelja.
Leta 1965. godine poplava je napala Bačku Palanku. Visoke vode Dunava 106 dana su ugrožavale bačku ravnicu. Nasipi su probijenu na više mesta kod Bogojeva, Bačkog Novog Sela, Begeča… Dunav je probio dva nasipa kod Bačke Palanke, ali je zaustavljen na trećem. Front dug 160 km branilo je oko 250. ooo ljudi od Bezdana do Novog Sada. Te godine između severne obale jezera Tikvara i grada izgrađen je moćan nasip. Na desnoj strani beton brane stoji bronzana ploča sa tekstom : “Velika je tvoja snaga Dunave to si nam pokazao 1965. godine ali još je veća snaga ljudske solidarnosti koja te je ukrotila.”
19. maja 1974. godine predsednik SFRJ Josip Broz Tito, pozdravljen od građana Vojvodine i Slavonije, presecanjem vrpce pustio je u saobraćaj most na Dunavu između Bačke Palanke i Iloka (dužine 725 metara) — nazvan “25. maj”. Tokom bombardovanja 1999. godine most je u dva navrata gađan i oštećen 4 i 19. aprila, tek 30. aprila 2002. godine ponovo je pušten u saobraćaj.
13. januara 2002. godine na “Kaloš” čardi skuvan je najveći riblji kotlić (Ginisov), uz 150 kilograma začina, 350 kg luka, 300 litara paradajza i soli krčkalo se preko 1700 kg ribe. Prečnik kotlića bio je 2,4 metra, dubina 1,5m, i u njega staje 4000 litara vode. Na -10 °C riblji paprikaš je probalo čak 12.000 gostiju,a još toliko ih je ostalo gladno.
Arhimandrit Tadej, vitovnički starac, upokojio se u Gospodu 13. aprila 2003. godine u Bačkoj Palanci, gde je živeo poslednjih godina svog života.
Saobraćaj
Neuporedivo većeg značaja za opštinu Bačka Palanka su kopnene saobraćajnice. Najvećeg značaja su dva automobilska putna pravca. Prvi, koji vodi od Novog Sada preko Bačke Palanke prema Baču i Somboru, odakle se nastavlja preko Bezdana za Baranju i na sever ka Mađarskoj, Kod Odžaka se od ovog pravca odvaja značajan put ka Bogojevu i Osijeku. Drugi preseca opštinu pravcem sever-jug. On povezuje Bačku Palanku preko Vrbasa, Bačke Topole i Subotice sa srednjom i severnom Bačkom. Isti put se na jug nastavlja preko mosta na Dunavu ka Iloku, Šidu i auto-putu Beograd-Zagreb. Kod Iloka ovaj putni pravac preseca značajan Podunavski put koji vodi od Petrovaradina preko Beočina i Iloka prema Vukovaru i dalje ka Osijeku u jednom pravcu i od Vukovara prema Vinkovcima u drugom.
Nešto manjeg značaja je automobilski put Novi Sad-Bački Petrovac-Odžaci koji pravcem jugoistok-severozapad preseca severni deo opštine na liniji Silbaš — Parage.
Karađorđevo i Mladenovo se nalaze na lokalnom putu koji se odvaja od puta Bačka Palanka — Bač, između Bačke Palanke i Obrovca i preko ovih naselja vodi ka putu Bač-Bačko Novo Selo. Pomenimo još da se 1 km zapadno od Neština odvaja od Podunavskog puta lokalni put za Vizić, tako da su sva opštinska naselja dobrim automobilskim putevima povezana sa opštinskim centrom ili se pak nalaze na važnim regionalnim putnim pravcima, koji ih dalje povezuju sa ostalim delovima zemlje i Evrope. Bačkopalanačko područje preseca i železnička pruga Novi Sad-Odžaci-Sombor.
Demografija
U naselju Bačka Palanka živi 23560 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,0 godina (37,6 kod muškaraca i 40,3 kod žena). U naselju ima 10051 domaćinstvo, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,92.
Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je porast u broju stanovnika.
