Novi Bečej

Novi Bečej je gradsko naselje u opštini Novi Bečej u Srednjobanatskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 13133 stanovnika.

Istorija


Ovde postoji neolitsko arheološko nalazište „Borđoš“ sa pronađenim ostacima potiske i starčevačke kulture.

Bečejski grad je bio romejsko utvrđenje iz doba kasne antike. U njegovoj blizini, na mestu slovenskog sela Rača (mađ. „Arač“), podignuta je u 9. veku bazilika, koja je dugo potom bila benediktinska opatija. Predanje vezuje ovu crkvu za misiju Sv. Metodija.

Prvi sigurni pomen Novog Bečeja je iz 1332—1337. godine. Mađarska istoriografija smatra da je bio u posedu porodice Bečei, koja potiče još iz doba Arpadovića. Pre toga se verovatno Bečej (Vila Večei) pominje u jednoj darovnici 1238. kralja Bele IV, gde se potvrđuje da je u mesto posedu Stolnobeogradskog manastira vitezova reda hospitalaca, mada nije sigurno radi li se o ovom mestu. Kralj Žigmund Luksemburški ga je darovao najpre vlastelinskoj porodici Lošonci, a zatim srpskom despotu Stefanu Lazareviću. Posle despota Stefana, grad Bečej je bio u vlasništvu despota Đurđa Brankovića.

U 15. veku se u Arači održavaju skupštine torontalske županije, a bečejski grad naizmenično menja gospodare. U prvoj polovini 15. veka Novi Bečej je bio u posedu srpskih despota. Krajem 15. veka od Turaka ga je uspešno branio despot Vuk Branković (Zmaj Ognjeni Vuk). Posle izumiranja Brankovića i smrti kralja Matije Korvina, Bečej je bio u posetu porodice Gereb od Vingarta, a 1514. su ga zauzeli ustanici Đorđa Dože. Posle gušenja ustanka, grad Bečej je držao Stefan Verbeci, vojvoda Jovana Zapolje, ali ga je sebi 1531. preoteo srpski vojvoda Stefan Balentić.

Zna se da je oko grada s podgrađem bilo nekoliko naseljenih mesta: Berek, Borđoš, Matej, Sent Kiralj, Šimuđ, Vran, Arača i Kovince. Posle oslobođenja od Turaka se Novi Bečej (mađ. Turski Bečej) i razvijao se kao spahiluk, odvojen od naselja Vranjevo na severu. Posle 1946. su ova naselja spojena pod imenom Novi Bečej.

Godine 1551. Mehmed paša Sokolović je zauzeo grad Bečej. Grad su zauzeli 1594. banatski Srbi, koji su se digli na ustanak u celom Banatu i koju je ugušio Koča Sinan-paša. Ni u vreme Turaka Bečej nije opusteo, opisao ga je turski putopisac Evlija Čelebija, koji je u njemu i boravio. 1717. godine imao je 20 popisanih srpskih domova i pripadao je bečkerečkom okrugu.

Godine 1666. na mestu današnjeg stadiona za fudbal nalazilo se mesto za spaljivanje žena koje su bile okrivljene za bavljenje mračnim poslovima, odnosno, veštičarenjem. To su najčešće bile udovice. Skupljale su biljke u ukletoj šumi koja se nalazilana obali Tise i rastezala do granice sa Mađarskom (još o ukletoj šumi na stranni za prirodu). Deca, za čije su nestanke bile okrivljivane „veštice“ i spaljivane za to,tela su nalažena u ukletoj šumi. Obično su bila bez odeće, beѕ tri prsta sa leve ruke i bez jednog oka i sa pentagramom, nacrtanim krvlju na stomaku. Godine 1669 Tiranija spaljivanja veštica je prekinuta zahvaljujući Knezu Branku. Na mestu gde su spaljivane veštice, pošali su da posade biljke i počnu sa poljoprivredom, ali nista nije moglo da nikne, i ubrzo je napušteno.

Godine 1699. je sklopile su Austrija i Turska Karlovački mir, prema kojem je izvršeno rušenje tvrđave Bečej 1701. godine. Srbi su se u Novi Bečej uglavnom doselili iz Starog Bečeja i Potisja, a u obližnje selo Vranjevo su se doselili iz Potisja i Pomorišja 1752. Novi Bečej je 1781. godine kupila od Bečke Dvorske komore porodica Sisanji.

Srpska crkva podignuta je 1742. godine.

U Vranjevu (srpskom predgrađu Bečeja) rođen je Avram Branković pravnik i književnik. Završio je u Kežmarku i Beču austijska prava. Bavio se pisanjem, objavio nekoliko naslova a glavno delo mu je bilo „Karakteristika ili Opisanije naroda po celoj Zemlji živećeg“, Budim 1827. godine. Prešao 1830. godine u Kneževinu Srbiju, da bude sekretar većeg suda, gde je i umro

U drugoj polovini 18. veka u Novom Bečeju je počelo naseljavanje Mađara. 1848. godine bile su krvave borbe, a 1886. izgorela je trećina Novog Bečeja.

Bečej je posle 1883. prugom povezan sa ostatkom železničke mreže kraljevine Ugarske i od tada se naročito razvija, postavši regionalni centar trgovine žitom u Južnoj Ugarskoj. Početkom 20. veka su, radi lakše rečne plovidbe, sasvim uništeni ostaci Bečejske tvrđave.

Od 1919. godine, Novi Bečej ulazi u sastav jugoslovenske države.

Demografija


U naselju Novi Bečej živi 11534 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,9 godina (37,9 kod muškaraca i 41,7 kod žena). U naselju ima 5127 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,75.

Stanovništvo u ovom naselju veoma je nehomogeno, a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Podeli sa prijateljima:

Facebook
Twitter
LinkedIn
Pinterest
WhatsApp
Email

Ostavi komentar

Možda će vas zanimati i:

O nama

Možda Vam se učini na trenutak da smo ko zna koji po redu koji obrađuju istu temu, ali uverićemo Vas da to nije tako.
Naš dugoročni cilj je da objedinimo sve mogućnosti koje imate kad krenete na put po Vojvodini.

Pratite nas na Fejsbuku

Pratite nas na Instagramu

[instagram-feed cols=2]